حسین مکی معروف به «سرباز فداکار وطن» از پیشتازان و پایه گذاران نهضت ملی ایران و از باز گردانندگان دکتر محمد مصدق به عرصه مبارزات این نهضت به شمار می رود. وی پس از رویداد 30 تیر و در خواست مصدق برای ستاندن اختیار قانونگذاری از مجلس و سپس انحلال مجلس هفدهم، در زمره مخالفان وی درآمد. با این همه مکی پس از 28 مرداد به نحوه رفتار دولت زاهدی با مصدق اعتراض کرد و خواهان رعایت قانون درباره وی شد.
مکی نسبت به انقلاب اسلامی و رهبر کبیر آن نیز همدلانه رفتار می‌کرد و از سوی دیگر از منتقدان جریانات ملی گرا و مصدقی، پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود. وی در 19 آذرماه 1378 و در پی سرطان ریه دارفانی را وداع گفت.
