اشرف پهلوی خواهر دوقلوی محمدرضاشاه پهلوی، یا به تعبیر روزنامه­ نگار فرانسوی پلنگ سیاه پهلوی، عصر پنجشنبه هفده دی ماه 1394 در سن 96 سالگی ودر سالروز تاریخی طرح غربی کشف حجاب مرد.

او در حالی که در تمام دوران پهلوی دوم در اوج قدرت بود؛ با تأسیس نمایشگاههای مد بانوان، فراخواندن مانکن‌ها به ایران، راه‌اندازی قمارخانه‌ها و کازینوهای سلطنتی، احضار پزشکان برجسته اروپائی برای جراحی‌های پلاستیکی هدف نهایی خود را تکمیل طرح پدر برای کشف حجاب ایرانیان قرار داده بود.

اشرف پهلوی در مقطعی نایب رئیس کمیته ملی مبارزه با بی‌سوادی، رئیس سازمان زنان ایران و نایب رئیس سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی بود و در اواخر دوره پهلوی به نمایندگی ایران درکمیته حقوق بشر ســازمان ملل رسیده بود. اشرف ریاست کمیته مشــورتی کنفرانس بین‌المللی زن در ســال 1975 را برعهده داشت و برای سال‌ها فرستاده ویژه محمدرضاشاه محسوب می شد. علاوه بر همه این‌ها به واسطه قدرت فوق العاده و لابی های پشت پرده به نامزدی دبیرکلی سازمان ملل نیز دست یافته بود.


با حذف رضاخان از عرصه سیاست ایران، اشرف پهلوی وارد میدان سیاست شد،

انتصاب هژیر به نخست‌وزیری  با حمایت و پشتیبانی وی صورت گرفت. در مقابل، هژیر به اشرف کمک کرد تا سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی را تأسیس کند، سازمانی که عامل نفوذ اشرف در تمامی شئونات کشور شد.

اشرف شب‌نشینی‌های خود را به مکانی برای تبادل اخبار و اطلاعات سیاسی تبدیل می نمود و مهم‌ترین مسائل روز در آن محافل حل و فصل می‌شد.

 بسیاری از وزرای کابینه‌ی هژیر از دوستان اشرف بودند و به سفارش او به این مقام رسیده بودند. هژیر در قبال حمایت‌ها و پشتیبانی‌های اشرف، به او کمک کرد تا سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی را تأسیس کند و بعدها با کسب مجوز بلیط بخت‌آزمایی ملی، بزرگ‌ترین عامل ثروت اشرف را برای او فراهم آورد.

اشرف همچون مادرش تاج‌الملوک در صحنه‌ی سیاسی کشور فعالیت داشت. با روی کار آمدن مصدق، دخالت اشرف در امور کشور افزایش یافت، وی در انتخابات دوره‌ی شانزدهم مجلس شورا تعدادی از وکلای مورد تأیید خود را وارد مجلس کرد. این عده در مجلس اقلیتی را تشکیل دادند که به کارشکنی در برابر اقدامات دکتر مصدق می‌پرداختند. یاران اشرف با همراهی سایر مخالفان دولت در مجلس اغتشاش می‌کردند و علاوه بر هتاکی، وزراء را مورد ضرب و شتم قرار می‌دادند.

تلاش‌های اشرف و هم‌دستانش یکی از عوامل مهم کودتای سال 32 برضد مصدق بود که پس از آن دوباره قدرت به شاه رسید و خانواده‌ی وی نیز به نفوذ و دخالت هرچه بیشتر در ارکان رژیم ادامه دادند.

در یکی از اسناد ساواک که در سال 1339 تهیه شده، آمده است:

    «والاحضرت اشرف پهلوی قصد دارد با آقای احمد مهبد، مشاور عالی دربار شاهنشاهی ازداوج کند و پس از ازدواج پست وزارت دربار شاهنشاهی به مشارالیه واگذار شود.»

سازمان «سیا» در بخشی از گزارش خود راجع به شخصیت اشرف می‌نویسد:

    ...اشرف خواهر دوقلوی شاه یکی از جاه‌طلب‌ترین و مهم‌ترین حامیان شاه و مهم‌ترین یاران او در طول سالهای مدید سلطنتش بوده است...

این خصوصیات، به خصوص در دوره‌ای ضعف شاه، نمایان می‌شود. به همین علت سفارت آمریکا در سال 1951 گفته بود:

    ... اشرف عزم راسخ‌ و بیرحمانه پدرش را دارد...

سیا در گزارش دیگری در رابطه با رانت‌خواری اشرف پهلوی می نویسد:

    «اشرف با اعمالی که اگر کاملاً غیرقانونی نباشد، اغلب در مرز اعمال خلاف قانون است، در معاملات شرکت می‌کند، کارهایی که اگر دیگران انجام دهند لااقل ده سال زندان دارد، ولی وقتی موضوع را به شاه گزارش می‌دهند، شاه فقط به بالا انداختن شانه اکتفا می‌کند.»



د در جریان کودتای 28 مرداد 1332 خود با شبکه مأمورین «سیا» در ایران همکاری کرد، توانست به تدریج روابط خود را با «سیا» و رجال و سیاستمداران آمریکائی تقویت کند. سفرهای متعدد اشرف به آمریکا در طول دهه چهل سبب تحکیم روابط تهران واشنگتن شد.

منابع و ماخذ :

1- کسری، نیلوفر، زنان ذی‌نفوذ در خاندان پهلوی، نشر نامک، تهران 1379
2- اشرف پهلوی، چهره‌هایی در یک آیینه، ترجمه‌ی هرمز عبدالهی، چ اول، فروزان،
     مرکز اسناد و مطالعات تاریخ معاصر